Συχνές εκφυλιστικές παθήσεις ενηλίκων, οι οποίες συναντώνται κυρίως σε άτομα προχωρημένης ηλικίας, και απαιτούν ειδική ιατρική προσέγγιση ανά περίπτωση, είναι οι εξής:

• Οστεοαρθρίτιδα

Η πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας είναι η οστεοαρθρίτιδα.  Τα περισσότερα άτομα που έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 55, παρουσιάζουν κάποιες αλλοιώσεις στον αρθρικό χόνδρο, χωρίς όμως να το γνωρίζουν, καθώς δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Η στιγμή που ξεκινάει ο πόνος είναι σημάδι πως η πάθηση είναι σε εξέλιξη. Η οστεοαρθρίτιδα είναι πιθανό να προσβάλει μία ή πολλές αρθρώσεις παράλληλα.

Δεν είναι ακόμα γνωστό τι προκαλεί ακριβώς την οστεοαρθρίτιδα. Οι αιτίες είναι πολλών ειδών αναλόγως την περίπτωση. Χωρίζουμε την πάθηση σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή οστεοαρθρίτιδα. Στην πρωτοπαθή οστεοαρθρίτιδα η φθορά οφείλεται στην προοδευτική εκφύλιση και καταστροφή του χόνδρου λόγω ηλικίας. Στη δευτεροπαθή οστεοαρθρίτιδα τα κατάγματα, οι συνδεσμικές κακώσεις, τα οστικά οιδήματα και οι βλάβες του μηνίσκου μπορεί να είναι κάποιες από τις πολλές αιτίες εμφάνισης της πάθησης. Η δευτεροπαθής οστεοαρθρίτιδα είναι εξελικτική ανεξαρτήτως ηλικίας.

Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος παρατηρείται συχνότερα σε αθλητές που καταπονούν την άρθρωση και σε άτομα που το επάγγελμά τους καταπονεί το σκελετό. Παρατηρείται επίσης σε υπέρβαρους ανθρώπους ή άτομα που ήταν παχύσαρκα στην παιδική τους ηλικία. Το βάρος γενικότερο παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της πάθησης, καθώς άτομα τα οποία έχασαν έστω και λιγοστό βάρος είδαν να μειώνεται η ένταση των συμπτωμάτων. Η κληρονομικότητα επίσης είναι καθοριστικός παράγοντας για την εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας, ιδίως στις γυναίκες, και μάλιστα στην οστεοαρθρίτιδα χεριών.

Η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να διαγνωστεί με μια απλή ακτινογραφία σε όλα τα στάδια της νόσου και οι προβλεπόμενοι τρόποι αντιμετώπισης έχουν πρωτίστως ως στόχο την ανακούφιση του ασθενούς από τον πόνο. Πέραν των παυσίπονων και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή αλλά μια σειρά ενεργειών που οι γιατροί συστήνουν για να διατηρηθεί ή να βελτιωθεί η κίνηση της άρθρωσης, όπως ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης, αερόβια άσκηση, φυσικοθεραπεία και μείωση βάρους.

Οι ασθενείς µε οστεοαρθρίτιδα του γόνατος ή του ισχίου, των οποίων τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μετά από φαμακευτική ή μη φαρμακευτική θεραπεία είναι υποψήφιοι για ορθοπαιδικές επεμβάσεις όπως είναι η ολική αρθροπλαστική γόνατος ή ισχίου, οστεοτοµία κνήµης και η οστεοτοµία µηριαίου.

• Εκφυλιστικές παθήσεις σπονδυλικής στήλης

Οι εκφυλιστικές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης μπορούν να προκληθούν σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, αλλά κι από την υπερβολική καταπόνηση, όπως συχνά συναντάται σε ανθρώπους με βαριά χειρωνακτική εργασία, κακή στάση του σώματος, ύπαρξη αρθρίτιδας, απουσία άσκησης ή και κληρονομικότητα. Συχνά ο ασθενής οδηγείται σε εκφύλιση της σπονδυλικής του στήλης ως αποτέλεσμα παραπάνω από μίας αιτίας. Κάποιες από τις αιτίες μπορεί να είναι η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, η στένωση του σπονδυλικού σωλήνα, η εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση, η αστάθεια της σπονδυλικής στήλης, και η εκφυλιστική σκολίωση.

Τα συμπτώματα των εκφυλιστικών παθήσεων της σπονδυλικής στήλης, αναλόγως με τη θέση, είναι  η αυχεναλγία, οι αιμωδίες στα άνω άκρα, η αυχενική μυελοπάθεια, η οσφυαλγία, η ισχιαλγία, η πτώση του πέλματος, η νευρογενής διαλείπουσα χωλότητα και η ιππουριδική συνδρομή. Ένας ασθενής μπορεί να εμφανίσει ένα ή και παραπάνω από τα προαναφερόμενα συμπτώματα.

Οι τρόποι διάγνωσης των εκφυλιστικών παθήσεων της σπονδυλικής στήλης, επιτυγχάνονται με ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία και τη μυελογραφία. Για την εκτίμηση της κατάστασης του μεσοσπονδύλιου δίσκου, μετά την απεικόνισή της με τις προαναφερθείσες εξετάσεις, μπορεί να χρειαστεί  η διεξαγωγή της δισκογραφίας.

Το βήμα της διάγνωσης είναι και η ένα βήμα προς την αντιμετώπισης της πάθησης. Στόχος δεν είναι η θεραπεία, καθώς αυτό δεν είναι απολύτως εφικτό, αλλά η ανακούφιση από τον πόνο καθώς και η περαιτέρω εκφύλιση της πάθησης. Υπάρχουν τρεις εναλλακτικές μέθοδοι αντιμετώπισης, η κάθε μια έχει τις ενδείξεις τις. Η πρώτη συντηρητική αγωγή είναι τα παυσίπονα και τα μυοχαλαρωτικά. Η δεύτερη συμπεριλαμβάνει εναλλαγές κλινοστατισμού και ασκήσεις ενδυνάμωσης των εμπλεκόμενων μυϊκών ομάδων. Η τελευταία μέθοδος αντιμετώπισης, για πιο προχωρημένες περιπτώσεις, αποτελούν οι χειρουργικές επεμβάσεις όπως η δισκεκτομή και η πεταλεκτομή, η σπονδυλοδεσία και η αρθροπλαστική. Η αντιμετώπιση προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

• Εκφυλιστική Σκολίωση

Η εκφυλιστική σκολίωση είναι μια πάθηση που συναντάται σε ασθενείς μετά την ηλικία των 60. Δεν πρέπει να συγχέεται με τη νεανική σκολίωση καθώς από κλινικής όσο κι από ακτινολογικής άποψης διαφέρουν κατά πολύ. Στην εκφυλιστική σκολίωση έχουμε μία αποδιοργάνωση των σταθεροποιητικών στοιχείων της σπονδυλικής στήλης λόγω της αρθρίτιδας και της ηλικιακής εκφύλισης και μία απόκλιση κυρίως στον μετωπιαίο άξονα με συχνή πλαγιολίσθηση. Από την άλλη, η νεανική ιδιοπαθής σκολίωση είναι μία τρισδιάστατη παραμόρφωση με χαρακτηριστική στροφή των σπονδύλων χωρίς εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Η πάθηση γίνεται αισθητή στον ασθενή μετά από συμπτώματα έντονης οσφυαλγίας και αστάθειας. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις παρατηρείται ριζίτιδα, δηλαδή έντονος πόνος στο πόδι λόγω πίεσης νεύρου, ο οποίος μάλιστα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Οι πιο συχνές θεραπείες επιτυγχάνονται με φαρμακευτική αγωγή και τοπικές ενέσεις, με χρήση της ζώνης οσφύος, που βοηθάει στην ανακούφιση του πόνου, ενώ συστήνονται η φυσικοθεραπεία και οι θεραπευτικές ασκήσεις. Αν τα συμπτώματα του ασθενούς είναι πολύ προχωρημένα συστήνεται χειρουργική επέμβαση που βοηθάει στην ευρεία αποσυμπίεση και σταθεροποιεί τη σπονδυλική στήλη με σπονδυλοδεσία.